تفاوت SIP و PJSIP

پروتکل SIP (Session Initiation Protocol) و کتابخانه PJSIP دو ابزار مهم در زمینه ارتباطات صوتی و تصویری اینترنتی هستند. در این مقاله به معرفی این دو پروتکل و تفاوت‌های آن‌ها پرداخته می‌شود.

پروتکل SIP

پروتکل SIP (Session Initiation Protocol) یک پروتکل ارتباطی است که برای شروع، نگهداری و پایان دادن به جلسات ارتباطی استفاده می‌شود. این جلسات می‌توانند شامل تماس‌های صوتی، تصویری یا جلسات چندرسانه‌ای دیگر باشند. SIP در لایه کاربردی مدل OSI قرار دارد و از پروتکل‌هایی مانند UDP، TCP و SCTP برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند.

ویژگی‌های پروتکل SIP

بعضی از ویژگی‌های SIP عبارت‌اند از:

– قابلیت برقراری تماس صوتی و تصویری بین دستگاه‌ها

– امکان ایجاد چندین نشست (Session) بر روی یک ارتباط

– امکان ارسال پیام‌های صوتی و نوشتاری

– امکان تشخیص وضعیت دستگاه‌ها برای برقراری تماس

– قابلیت انتقال تماس بین دستگاه‌ها

برای درک بهتر و آشنایی با پروتکل‌های انتقالی در ادامه توضیحاتی را برای هر یک از آن‌ها ارائه می‌کنیم.

– UDP: این پروتکل یک پروتکل‌های ارتباطی در لایهٔ ترانسپورت مدل OSI که برای انتقال داده‌ها در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. در مقابل ابن پروتکل، TCP که پروتکل دیگری در لایهٔ ترانسپورت است قرار می‌گیرد، TCP پروتکلی است که اطمینان از انتقال صحیح و ترتیب صحیح داده‌ها را فراهم می‌کند. نکته‌ی دیگری که در مورد UDP باید بدانید این است که از آن برای ارسال داده‌ها از طریق بسته‌های کوچک و به طور مستقیم از یک میزبان به میزبان دیگر استفاده می‌کنند. در UDP بسته‌ها با استفاده از پورت‌های مبدأ و مقصد تعیین شده به‌صورت غیر اتصالی ارسال می‌شوند، یعنی برقراری و حفظ اتصال بین دو میزبان لازم نیست. این موضوع باعث می‌شود UDP به طور عمده برای برنامه‌ها و سرویس‌های تماسی که به‌ سرعت و کارایی بیشتر نیاز دارند، مورد استفاده قرار گیرد. با این ‌حال، بدون اتصال بودن UDP به این معنا است که تضمینی برای رسیدن بسته‌ها یا ترتیب رسیدن آن‌ها وجود ندارد. این بدان معناست که بسته‌های UDP ممکن است در مسیر از دست بروند یا تأخیر در رسیدن به مقصد داشته باشند. به همین دلیل، UDP بیشتر در برنامه‌ها و سرویس‌هایی مانند ویدئو استریمینگ، VoIP و بازی‌های آنلاین کاربرد دارد که سرعت و زمان واکنش مهم‌ترین عوامل آن‌ها هستند.

– TLS: نام این پروتکل مخفف Transport Layer Security است. این یک پروتکل امنیتی است که برای برقراری ارتباط امن در شبکه‌های اینترنت استفاده می‌شود. TLS به‌عنوان نسخه بهبود یافته و امنیتی از پروتکل SSL (Secure Sockets Layer) نیز شناخته می‌شود . از TLS برای ارتباط امن بین دو نقطه (مانند مرورگر و سرور وب) استفاده می‌شود. این پروتکل امنیتی، ارتباطات را با استفاده از رمزنگاری و تأیید هویت دو طرفه تأمین می‌کند. هدف TLS از بین ‌بردن خطرات امنیتی مانند حملات Man-in-the-Middle و تجسس بر داده‌ها است. TLS برای محافظت از حریم خصوصی، امنیت و اعتماد در ارتباطات آنلاین بسیار حائز اهمیت است .

– RTP: نام این پروتکل مخفف Real-time Transport Protocol است. این پروتکل یک پروتکل انتقال داده‌های صوت و ویدئو در شبکه‌ها است RTP. به‌ عنوان یک ‌لایه بالادستی برای انتقال محتواهای چندرسانه‌ای مانند صدا، تصویر و داده‌های مرتبط به آن‌ها استفاده می‌شود. همچنین از RTP برای انتقال داده‌هایی که نیازمند پخش فوری و در زمان واقعی هستند نیز استفاده می‌شود. مثل تماس‌های صوتی و تصویری بر روی اینترنت و جلسات تلفنی اینترنتی (VOIP)، ویدئوکنفرانس و پخش ویدئویی زنده (streaming). نکته مهمی که در مورد ان پروتکل باید بدانید این است که RTP بهبودهای امنیتی و کنترل بسته‌های داده را ارائه نمی‌دهد و تنها برای انتقال داده‌های صوتی و تصویری مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای حفظ امنیت و کنترل اعتبار داده‌ها در ارتباطات RTP، معمولاً از پروتکل‌های دیگری مانند SRTP (Secure Real-time Transport Protocol) و RTCP (Real-time Control Protocol) استفاده می‌شود.

– SRTP: نام این پروتکل مخفف Secure Real-time Transport Protocol است. این پروتکل یک نسخه امن شده از RTP است که برای انتقال داده‌های چندرسانه‌ای در زمان واقعی در شبکه‌های بستر IP استفاده می‌شود. SRTP امنیت و حفاظت از حریم خصوصی در ارتباطات صوتی و تصویری را با استفاده از رمزنگاری و تأیید هویت فراهم می‌کند . SRTP از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی مانند AES (Advanced Encryption Standard) استفاده می‌کند تا اطلاعات را در طول انتقال محافظت کند . همچنین، SRTP از مکانیزم‌های تأیید هویت مبتنی بر کلیدهای اشتراکی استفاده می‌کند تا اطمینان حاصل شود که داده‌ها توسط طرف معتبری ارسال شده‌اند و به‌ طرف مقصد به‌صورت امن تحویل می‌شوند. استفاده از SRTP در ارتباطات VOIP، ویدئوکنفرانس، پخش ویدئویی زنده و سایر برنامه‌های مبتنی برRTP، بهبود امنیت و حریم خصوصی در این ارتباطات را به همراه دارد.

– RTCP: نام این پروتکل مخفف Real-time Control Protocol است. این پروتکل به همراه پروتکل RTP استفاده می‌شود و وظایفی در مدیریت و کنترل ارتباطات RTP دارد. RTCP برای ارسال اطلاعات کنترلی و مدیریتی درباره جریان داده‌ها و کیفیت خدمات (QoS) در یک ارتباط چندرسانه‌ای استفاده می‌شود .

PJSIP

PJSIP یک کتابخانه منبع باز چندپروتکلی است که برای پیاده‌سازی SIP، RTP و سایر پروتکل‌های مرتبط در برنامه‌های کاربردی ارتباطات صوتی و تصویری استفاده می‌شود. PJSIP شامل کتابخانه‌های مختلفی برای پردازش صوتی، تصویری و پروتکل‌های سیگنالینگ است.

مهم‌ترین ویژگی‌های PJSIP

– قابلیت پشتیبانی از چندین پروتکل ارتباطی مانند SIP، IPv6، RTP و …..

– امکان استفاده از رمزگذاری برای امنیت ارتباطات

– امکان پیاده‌سازی بر روی سیستم‌عامل‌های مختلف از جمله Windows، Linux و Android

– ارائه واسط برنامه‌نویسی (API) جهت توسعه‌دهندگان برای ایجاد برنامه‌های VOIP پیشرفته

– قابلیت توسعه و اضافه‌کردن ویژگی‌های جدید به پروتکل

– قابلیت رجیستر کردن یک داخلی بر روی چند IP

تفاوت بین SIP و PJSIP چیست؟

اگرچه PJSIP بر پایه SIP توسعه ‌یافته است، اما دارای تفاوت‌های مهمی با SIP است. در زیر به برخی از این تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم:

– قابلیت توسعه و انعطاف‌پذیری: PJSIP به دلیل ساختار ماژولار خود، قابلیت اضافه‌کردن ویژگی‌های جدید و توسعه آن را دارد. این پروتکل برای برنامه‌نویسان API قدرتمندی فراهم می‌کند که می‌توانند برنامه‌های پیشرفته و سفارشی را با استفاده از آن ایجاد کنند. این در حالی است که SIP به‌ صورت استاندارد و معمولی‌تری عرضه شده و قابلیت توسعه و انعطاف محدودتری دارد.

– پشتیبانی از پروتکل‌های دیگر: پروتکل PJSIP علاوه بر پروتکل SIP، از پروتکل‌های دیگری مانند IPv6 و RTP نیز پشتیبانی می‌کند. این قابلیت باعث افزایش قدرت و کاربرد پروتکل می‌شود. در حالی‌ که SIP فقط بر روی پروتکل SIP تمرکز دارد و پشتیبانی مستقیم از پروتکل‌های دیگر را ندارد.

– راحتی در پیاده‌سازی: استفاده از PJSIP برای پیاده‌سازی برنامه‌ها و سرویس‌های VOIP از جمله برنامه‌های تلفنی، نرم‌افزارهای مرکز تماس و برنامه‌های مخابراتی، به دلیل وجود کتابخانه نرم‌افزاری آن ساده‌تر است. در حالی ‌که پیاده‌سازی SIP به‌ صورت کامل نیاز به توسعه‌ از پایه داشته و پیچیدگی بیشتری دارد.